Info Militaire luchtvaart (Mil-air)

Luchtmachtbases

De bases van de luchtmacht zijn verspreid over heel Nederland. Elke basis heeft een specialisatie. De F-16's & F-35's van de luchtmacht zijn gestationeerd op de vliegbases Leeuwarden (EHLW) en Volkel (EHVK). Transportvliegtuigen hebben Eindhoven (EHEH) als thuisbasis. Vliegbasis Gilze-Rijen (EHGR) vervult een spilfunctie in het Defensie Helikopter Commando (DHC). Vliegbasis Woensdrecht (EHWO) wijkt af van de andere bases doordat op deze basis een aantal onderdelen is gehuisvest die een taak hebben voor de gehele luchtmacht op het gebied van opleidingen, logistiek en meteorologie.

Vliegbasis Leeuwarden

Vliegbasis Leeuwarden (EHLW) ligt ten noordwesten van de stad Leeuwarden. Op de vliegbasis zijn de Nederlandse F-35's gestationeerd. Vliegbasis Leeuwarden levert 24/7 (periodiek) bescherming van het Benelux luchtruim tegen ongeïdentificeerde luchtdreigingen (Quick Reaction Alert). In 2023 zal de vliegbasis de beschikking krijgen over 4 onbemande verkenningsvliegtuigen, de MQ-9 Reaper. Het vliegveld heeft 2 landingsbanen: RWY 5/23 en RWY 9/27.

Verkeersleiding Dutch Mil

Het Air Operations Control Station Nieuw Milligen (AOCS NM) is gevestigd in Nieuw Milligen. De luchtverkeersleiding in de militaire delen van het Nederlandse luchtruim boven land en boven een deel van de Noordzee is in handen van "Dutch Mil". Zij zijn in staat om de militaire en burgerluchtverkeer veilig en efficiënt te laten verlopen. De door Dutch Mil geleverde verkeersleiding bestaat uit 3 hoofdtaken:

• Algemene verkeersleiding
• Naderingsverkeersleiding in de militaire Terminal Control Area's (TMA's)
• Vluchtinformatie

De naderingsverkeersleiding voor de militaire vliegbases en MVK de Kooij is gevestigd in Nieuw Milligen. Zij verzorgen de de begeleiding in de Radar Approach Control- oftewel RAPCON-clusters. Dit zijn:

• RAPCON North (Leeuwarden)
• RAPCON South (Volkel en Eindhoven)
• RAPCON West

Voor deze vliegvelden bewaken zij met radar de vertrek- en naderingsprocedures en monitoren zij de vliegbewegingen rondom. Als Dutch Mil Info begeleiden zij kleine luchtvaart en militair verkeer dat onder zichtomstandigheden (VFR = Visual Flight Rules) door militair luchtruim vliegt.

Gevechtsleiding

De gevechtsleiding (callsign "Bandbox") is een crisis- en oorlogstaak en tevens een onderdeel van het geïntegreerde luchtverdedigingsstelsel van de NAVO. Het Control and Reporting Centre (CRC) bewaakt en coördineert de verdediging van het luchtruim van Nederland en de NAVO door het uitvoeren van een aantal basistaken waarvoor men het Air Command Control System (ACCS) ter beschikking heeft. Deze basistaken zijn:

• Fighter Control: het coördineren van vliegbewegingen in de Air Defense-role.
• Air Battle Management: uitvoeren van een aantal commandomaatregelen ter coördinatie van de NAVO-gevechtsleiding.
• Air Surveillance: de bewaking van het luchtbeeld door middel van radar (24/7).
• SAM Control: het coördineren van de inzet van de grondgebonden luchtverdediging binnen het NAVO-gebied.
• Alerting: het alarmeren van andere krijgsmacht(sub)onderdelen.
• Air Policing: het uitvoeren van onderscheppingen in de lucht.

Voor de uitoefening van Air Policing staan altijd op een van de twee resterende Main Operating Bases (vliegbasis Leeuwarden of Volkel) enkele F-16's op Quick Reaction Alert (QRA). Dit betekent dat zij binnen zeer korte tijd in de lucht kunnen zijn. Na opdracht van het CRC, de zogenaamde Scramble', starten zij direct voor het uitvoeren van een onderschepping van een 'onbekend' vliegtuig.

Met behulp van de twee grotere grondradars (Nieuw Milligen en Wier) wordt het Nederlands luchtruim gecontroleerd. Hierbij wordt gekeken of vliegtuigen beschikken over een vliegplan, de correcte transpondercodes en of ze de juiste vliegroute volgen. Afwijkingen leiden altijd tot radiocontact met het betrokken vliegtuig; het hierbij gehanteerde callsign is 'Bandbox'. Heeft dit geen effect, dan wordt het vliegtuig door F-16's onderschept.

Air-to-Air (A/A)

Onder Air-to-Air (A/A) vallen operaties welke vanuit de lucht in de lucht worden gedaan. Binnen de militaire luchtvaart bestaan er diverse soorten A/A operaties. Een aantal voorbeelden hiervan zijn:

• Air to Air Refuelling (AAR)
• Intercepts / Visual Identification (VID)
• Basic Fighter Maneuvers (BFM)
• Formatie vluchten
• Escort vluchten
• Air Combat Patrol (CAP)

Oefengebieden

Dagelijks vinden trainingen en oefeningen plaats die specifieke vaardigheden vereisen die een militaire vlieger dient te beheersen. Laagvliegen en vliegen bij duisternis zijn daar voorbeelden van. Dit zijn onmisbare vaardigheden die het verschil uitmaken in gevaarlijke en risicovolle situaties. In Nederland zijn een aantal gebieden aangewezen als oefengebied (zie onderstaande foto). Onder deze gebieden valt ook de Vliehors Range. Dit gebied bevindt zich op het meest westelijke deel van het waddeneiland Vlieland. Hier oefenen de Koninklijke Luchtmacht en NAVO-partners regelmatig. Het gebied is circa 17 vierkante kilometer en herbergt verschillende doelen voor vliegtuigen: bomdoelen, schietdoelen en raketdoelen.

Terminal Maneuvering Area's (TMA)

Verkeersleidingsgebieden rondom/boven één of meerdere militaire vliegvelden. In een TMA wordt naderend en vertrekkend verkeer van en naar een vliegveld, maar ook luchtverkeer dat de TMA doorkruist gecontroleerd. In Nederland zijn de o.a. volgende TMA's actief: 

• TMA A (o.a. Vliegbasis Leeuwarden, NW-Friesland, Waddenzee & Waddeneilanden, kop van Noord-Holland, NW-Groningen)
• TMA B (ZO-Friesland, Noordoostpolder, kop van Overijssel, Gelderland)
• TMA C (Oost-Overijssel. Noordelijke grens bij Stadskanaal, zuidelijke grens zuid van Enschede Airport Twente)
•  TMA D (Zuid-Gelderland en Noord-Brabant (oost) en Noord-Limburg.  Vliegbasis Gilze-Rijen, Vliegbasis Volkel)
• TMA G1 Boven Vliegbasis Woensdrecht, Tholen, Zuid-Beveland
• TMA G2 Boven Vliegveld Midden-Zeeland, Noord-Beveland, Walcheren, Zeeuws-Vlaanderen

Transponder (Squawk) Codes

Een transpondercode bestaat uit vier cijfers en wordt uitgezonden door een vliegtuig om luchtverkeersleiders te helpen bij het scheiden van verkeer. Een transpondercode wordt over het algemeen squawkcode genoemd en wordt toegewezen door luchtverkeersleiders om specifiek een vliegtuig te identificeren. Deze code maakt het gemakkelijk om dit vliegtuig op de radar te herkennen. De "squawkcodes" bevatten vier cijfers. Er zijn ook codes die niet uniek zijn voor elk vliegtuig, maar hun eigen betekenis hebben en worden gebruikt om informatie over het vliegtuig naar de luchtverkeersleiding te sturen, bijvoorbeeld wanneer het vliegtuig zich in een noodsituatie (7700) bevindt of wanneer er een communicatieprobleem (7600) is.

Squawk 1313-1314 - Quick Reaction Alert
Squawk 1501-1507 - CRC (Blue air)
Squawk 2420-2427 - CRC (Red Air)

Squawk 4301-4347 - Vliegveld De Kooy
Squawk 4330-4337 - Vliegbasis Woensdrecht
Squawk 4340-4357 - Vliegbasis Gilze-Rijen

Squawk 5101 - VFR Mil-air en route
Squawk 5104 - VFR Mil-air Cornfield
Squawk 5110 - VFR Mil-air laagvliegroute
Squawk 5111-5112 - Unmanned Aerial Vehicle
Squawk 5177 - Coastguard

Squawk 5401-5457 - Vliegbasis Volkel
Squawk 5401-5467 - Vliegbasis Leeuwarden
Squawk 5460-5477 - Eindhoven Airport
Squawk 5470-5477 - Airport Eelde
Squawk 7056 - Open Skies flight
Squawk 7050-7057 - Special tasks

Squawk 7500 - Unlawfull Interference
Squawk 7600 - Communication Failure
Squawk 7700 - Emergency

Squawk 6421 - Lifeliner-1
Squawk 6422 - Lifeliner-2
Squawk 6423 - Lifeliner-3
Squawk 6424 - Lifeliner-4

(Bovenstaande informatie is deels afkomstig van Wikipedia en Defensie.nl)